Diyetisyen Kübra Kızıltaş –
Kurban bayramı arefesinde sizler için kurbanlık hayvanın kesiminden itibaren etin sofranıza gelene kadarki sürecinde dikkat edilmesi gereken tüm aşamaları titizlikle ele aldık.
Kurban ibadeti İslam dininde kesiminden taksimine kadar ince ayrıntıları ile önemlidir ve güzeldir.
Cenâb-ı Hakk Kur’ân-ı Kerim’de şöyle buyuruyor: “Kurbanların ne etleri, ne de kanları Allah’a ulaşır. Allah’a sadece sizin takvanız (ihlâs ve samimiyetiniz) ulaşır.” (el-Hac, 22/37)
Hz. Peygamber (s.a.v.) kurban etinin üçe taksim edilip, bir bölümünün kurban kesemeyen yoksullara dağıtılmasını, bir bölümünün akraba, tanıdık ve komşularla paylaşılmasını, bir bölümünün de evde yenmesini tavsiye etmiştir (Ebû Dâvûd, Dahâyâ, 10).
Kurban kesiminde hayvana eziyet vermeden kesmek tavsiye edilmektedir. Strese giren hayvan etinin sert olduğu ve sindiriminin zor olduğu bilinmektedir. Rigor mortis denen ölüm katılığı kaslarda sertlik meydana getirir bu da sindirime uygun değildir.
Küçükbaş hayvanın etleri 8-24 saat, büyükbaş hayvanın etleri 24-36 saat uygun koşullarda bekletilmelidir. Etler kesimden sonra ilk sıcaklığı geçmesi için güneş görmeyen nispeten serin bir yerde en fazla 2-3 saat üzeri kapatılmadan gıdaya uygun (cam, ahşap, çelik gibi) sağlıklı kaplarda, mümkünse sıcaklığının daha çabuk geçmesi için yayarak, bekletilmelidir. Daha sonra etteki sertliğin gitmesi için büyükbaş ve küçükbaş için belirtilen saat kadar buzdolabında gıdaya uygun kaplarda ağzı açık şekilde dinlenmeye bırakılmalıdır. Bu dinlenme işleminden sonra kıyma çektirilebilir, kuşbaşı ya da parça et olarak -18 derecede muhafaza edilebilir.
Et ne kadar küçük parçalara ayrılırsa, derin dondurucuda o kadar daha kısa ömürlü olur. Kıyma 3-4 ay kadar kalabilirken, büyük parça etler 6-12 ay kadar buzlukta durabilir. 1 sene geçmeden etlerin tamamının tüketilmesi gerekmektedir.
Tek kullanımlık miktarlara ayırarak gıdaya uygun poşetlerde hava almayacak şekilde paketlemek çözdürme işlemi sırasında kolaylık sağlayacaktır. Derin dondurucudan çıkarılan etler bir gün öncesinden buzdolabına alınmalı, kesinlikle oda sıcaklığında bekletilerek çözdürülmemelidir.
Etler yıkanmamalıdır. Kirli yerleri varsa kesilebilir ya da 20 dakika kadar soğuk suda bekletilerek kullanılabilir.
Kesme, hazırlama işlemleri esnasında mutlaka et için ayrılmış kesme panosu kullanılmalıdır. Cam veya bambu tercih edilebilir. Cam panolar su ve sabun ile, bambu olanlar karbonat/tuz ve limon ile ovularak sudan geçirmek suretiyle temizlenmelidir.
Etler kısık ateşte uzun sürede ekstra yağ koymadan pişirilmelidir. Izgara, haşlama, fırınlama gibi yöntemler tercih edilmelidir. Mangal tavsiye edilmeyen bir yöntem olmasına rağmen direk ateş üzerinde pişirilecekse ateş ve et arasında mutlaka en az 15 cm olmalıdır.
Etin yanında demir emilimini artırmak için limonlu salata gibi C vitamini kaynakları tüketilmelidir. Sindirimi olumsuz etkileyeceği için süt, ayran/yoğurt gibi gıdalar ile birlikte tüketilmemelidir.
Et tüketilen yemek esnasında su içilmemeli, yemeye başlamadan en az 20 dakika kadar önce ve yemekten 1,5-2 saat kadar sonra su içilmelidir. Gün içerisinde su tüketimine önem verilmelidir. Suyu az az sık sık içmek bütüncül sağlık açısından faydalı olacaktır.
Bumların yanında bayramda beslenme ile ilgili dikkat edilmesi gereken en önemli 5 maddeyi sıralayalım:
- Sürekli bir şeyler atıştırmayalım. Öğünler arasında en az 4 saat bırakmak isabetli olacaktır.
- Yukarıda tavsiye edilen şekilde su tüketimine özen gösterelim.
- Öğünlerimizde salata ve/veya zeytinyağlı mevsim sebzesi bulunduralım.
- Tatlı ikramlarını hepsini yemek zorunda olmadığımızı bilelim. Uygun bir şekilde tercih yapmamız mümkün. 🙂
- Akşam 18.00’den sonra bir şey yememeye dikkat edelim.
Kurban bayramınızı en içten dileklerimle tebrik ederiz.