Dr. Cevat ÖZARPA –
Zaman, en değerli fakat kısıtlı bir sermayedir. Güçlü bir iradeye sahip insanlar, zamanı etkili ve verimli kullanmayı iyi bilirler. Bilirler ki zaman keskin bir kılıç gibidir, doğru kullanılmazsa sahibini keser.
Zaman yönetimi başlıklı birçok makale ve kitap okumuş ya da görmüş olabilirsiniz ancak bu yazıda farklı bir pencere açarak ve büyük resmi göstererek zihninizde oluşan sorulara hızlı bir şekilde cevap bulmaya çalışacağız. Diğer taraftan “1- Zaman nedir? 2- Zaman nasıl doğru kullanılır, zamanı etkili kullanmanın yöntemleri nelerdir?” gibi sorulara da cevaplar bulacaksınız.
Dünyada her insana verilen nimetler ve imkanlar birbirinden farklı ve sınırlıdır. Bizlere bahşedilen imkanlar bedenen ve ruhen sağlıklı olmak, akıl sağlığı, maddi manevi imkanlar ve fırsatlar, annemiz, babamız, ailemiz, bu güzel vatanımız, iyi komşularımız diye uzayıp gider. Bunlar içerisinde en önemlisi, en değerlisi ve kısıtlı olanı ömrümüzün içinde geçtiği, geçeceği süre, vakit yani zamandır. Sağlık veya para bazen kaybedilen ama yeniden kazanılabilen sermaye iken geçen zaman asla geri gelmeyecektir. Zaman para gibi biriktirilemez, depo edilemez, başkasına devredilemez, alınıp satılamaz, bazılarımızın iddia ettiği gibi zaman gerçekte yönetilemez. Çünkü zamanın ne yaratıcısı ne de sahibiyiz. Hepimize eşit olarak verilen günlük 24 saatimizi sadece verimli ve etkili kullanabiliriz.
Zaman göreceli olup bir ahiret günü dünya zamanıyla bin yıldır. Ahirete kıyasla dünyada çok az kalmış olacağız. Bizi hedeflerimize ulaştıracak faaliyetleri başarı ile gerçekleştirebilmemiz için zamanımızı akıllıca kullanmamız gerekmektedir. 3- Peki nereden başlamalıyız? Öncelikle sabah bizi yataktan kaldıracak bir amaca ve hedefe ihtiyacımız var. “4- Ben neden bu dünyada varım, bana yüklenen misyon yani varoluş gayesi nedir? 5- Bana yüklenen vizyon yani gelecekte olmam gereken yer nedir?” sorularının cevabını yazarak başlayabiliriz.
Amacımıza ulaşmak için araçlar ve kaynaklar farklı olabilir. Kaynakları da yaptığımız farklı farklı işlerden elde edebiliriz. Bizi amacımıza ulaştıracak maddi kaynaklar birer araçtır, ne amaçtır ne de hedeftir. Bu kaynaklar için bize uygun, bedenimizin yatkın olduğu, sevdiğimiz, yaparken mutlu olduğumuz, yeteneklerimizi iyi kullandığımız ve iyi yaptığımız işler, aynı zamanda dünyanın gerçek ihtiyacı olan konularda temiz ve helal gelir sağlayabileceğimiz bir uğraş, iş, meslek yani gereken maddi kaynağı sağlayabileceğimiz bir faaliyetimiz yoksa önce bunu keşfedebiliriz.
Zamanı doğru kullanmak gündelik bir süreçtir. Bu süreçte misyonumuzu, vizyonumuzu, ana amaçlarımızı, hedeflerimizi, faaliyetlerimizi, projelerimizi ve bunlara ulaşmak için yol, yöntem ve tekniklerimizi yani stratejilerimizi belirlemeliyiz.
Kısaca yapılacaklar listesi oluşturmak ve bunu takvimde saatlik olarak planlamak zamanımızı verimli kullanmamızı sağlayacaktır. “6- Yaptığımız şeyleri niçin yapıyoruz? 7- Zamanımızı gerçekten istediğimiz gayemize uygun işler için mi harcıyoruz?”
İnsanlığa yön verenler zamanını doğru kullananlardır. Aslında zaman yönetimi zamanı doğru kullanma stratejisidir. Zamanımızı nasıl kullandığımızı fark etmek doğru kullanmak için atılabilecek adımlardan biridir. “8-Benim günlük, haftalık, aylık ve yıllık alışkanlıklarım nelerdir, neler için zaman ayırıyorum, aslında hangi yeni alışkanlıkları kazanmalıyım? 9- Ben zamanımı beni hedeflerime ulaştıracak şeylerle ilgilenerek mi geçiriyorum, ilgi alanlarım ve faydasız alışkanlıklarım neler? 10- Peki benim yaptığımda bir fayda üretebileceğim etki alanlarım nelerdir? 11-Ben faydasız ilgi alanlarıma mı yoksa hedefe ulaştıracak önemli etki alanlarıma mı zaman harcıyorum?” diye sorabiliriz. “12- Peki, 6 ay ömrüm kalsa neleri bırakır neleri yapmaya başlardım? 13- Zamanımızı öldüren, fayda üretmeyen zaman tuzakları nelerdir?” Bu soruları da kendimize sorabiliriz.
Japonlar: “Arkadaşının kalbini kırma çünkü bir gün pişman olursun, kalbini kazanmak için tekrar zaman harcarsın, işte bu harcanan ikinci zaman israftır. Doğum gününde arkadaşına hediye al ama evini süsleme, siz gittikten sonra evi süslerden temizlemek için zaman harcayacaktır ki bu da israftır.” der. 14- Zamanımı israf ettiğim durumlar var mı?
Zamanı doğru işler için verimli ve etkili kullanmak güçlü insanların bir yeteneğidir. Unutmayalım zamanını doğru kullanmayan, kendini de yönetemez.
İnsanları başarısızlığa götüren sebeplerden bazıları; yapacağımız işlerin gözümüzde büyümesi, altında kalacağımız korkusu ve bu korkunun üreteceği isteksizlik yani motivasyonsuzluktur. Hedeflerimize ulaşmak için yapacağımız işleri parçalara ayırmak ve bunları da zaman dilimlerine bölmek hedeflerimize ulaşmamızı kolaylaştıracaktır. Yapılacak işlerin takvimde yıllık, aylık, haftalık, günlük, hatta saatlik dilimlere ayrılması bizleri daha çok motive edecek ve öz güvenimizi artıracaktır. Parça parça biten işler bizleri motive edecek, yapılabilir olduğunu görmemizi sağlayacak ve adım adım hedefe ulaştıracaktır. Aynı zamanda hedeflerimiz için geliştiğimizi fark etmemizi, takip etmemizi ve performansımızı ölçmemizi sağlayacaktır.
Yüce tasarımcımız, yaratıcımız Allah (C.C.) zamanımızı nasıl etkili ve verimli kullanmamız gerektiği ile ilgi örnekler ve sistemler vermiştir. Güneş ve Ay hareketleri sebebiyle ortaya çıkan takvim ve sürelerin 12 ay, ayların 30 gün, haftaların 7 gün, günün 24 saat olması bizler için güzel fırsatlar ve örnekler barındırmaktadır. Bir işin bitip hemen diğerine başlanması, işlerimizin art arda yapılması için planlanması gerektiğine dair güzel bir örnektir. Mübarek 3 ayların nasıl karşılanacağına dair örnekler, bu aylarda müjdelenen güzellikler ve fırsatlar önümüze bir planla, takvimle zamanı iyi kullanabileceğimiz şekilde sunulması da bizler için güzel fırsatlar sunmaktadır. İbadet etmek, dua etmek, hatalarımızdan dönmek, af dilemek, ihtiyacı olanları fark etmek, varoluş gayesini tekrar düşünmek, manevi gelişim için plan yapmak ve üç ayları da fırsat bilip planımızı recep, şaban ve ramazan ayı içinde günlere bölmek, dostlarımızla birlikte aynı hedefe yürümek bizi amacımıza daha çabuk ulaştıracaktır.
İnsanoğlunun çoğunlukla değerlendirme hususunda aldandığı ve gelişmeye açık alanı, sağlığını ve boş vaktini etkili ve verimli kullanamamasıdır. Bedenimiz, ailemiz bu dünyada verilen nimetler ve zaman geçicidir ve bir gün bunların tamamı elimizden çıkacaktır. Bu şuurla zamanımızın kıymetini bilerek doğru adımları bulup atmak bizi iki cihanda daha mutlu edecektir. İnanan bir insanın manevi gelişim sürecinde yapması gerekenler bir takvim ve aksiyon düzeninde gerekli faaliyetlerin gösterilmesiyle plan dahilinde açıklanmıştır. Bu planda sadece kendimizi ve menfaatlerimizi öncelemeden toplumsal kurtuluş tavsiye edilmiştir.