Hz. Peygamber (sas) Efendimiz’in giydikleri elbiselerin çeşitleri ile renk ve desenleri şu parça ve çeşitlerden oluşmaktadır: Başlarına; burnus veya kalensüve adı verilen bir külah üzerine sarılmış sarık (imâme) giyerlerdi. Üstlerine giyindikleri elbiseleri de genellikle iki parçadan müteşekkil idi. Bunların üst parçasına ridâ, alt parçasına ise izâr denilirdi. Kamîs ismi verilen önü kapalı entâri gibi uzun gömlek giyinmeyi ise daha fazla tercih ederlerdi. Gerektiği zaman bunların üzerine, cübbe, abâ, bürde gibi adlar verilen hırka nev’inden bir kıyafet giydikleri de olurdu. Farsça “şalvar” kelimesinden Arapçaya mâl edilmiş olan sirvâl veya serâvil (iç donu) giydiklerine dâir bir rivâyet Buhârî’de[1] şöyle kaydedilmiştir:
Peygamber (sas) Efendimiz: “Giyecek izâr bulamayan kimse, şalvar (serâvil) giysin” buyurmuşlardır.
Ayaklarına giydikleri ayakkabı çeşidi ise na’leyn adı verilen sandal tipi pabuçla, huffeyn denilen mest tipi ayakkabılardır. Kaynakların verdiği bilgilere göre, Peygamber (sas) Efendimizin bütün giyim eşyaları bu pabuçlardan meydana geliyordu. Çorap giyip giymedikleri konusunda, sağlam delile dayanmayan üç kaynakta üç hadis rivâyet edilmişse de, ne muttasıl senedleri ve ne de kuvvetli olmadıkları için kabul görmemişlerdir. Ayrıca Peygamber (sas) Efendimizin çoraplara değil, mestlere meshettiği şeklindedir hadisin doğrusu. Resul-i Ekrem (sas)’in giydiği sandal tipi pabuçlar, çorap giymeye de elverişli değildir.
Resûlullah (sas) Efendimiz, giydikleri elbisede herhangi bir renk üzerinde ısrar etmemişlerdir. Beyaz, siyah, yeşil, sarı ve kırmızı renklerden yapılmış elbiseleri, muhtelif zamanlarda giymişlerdir. Efendimiz (sas), beyaz rengi tercih ederler, Müslümanlara da beyaz giymelerini tavsiye buyurmuşlardır. Bunun dışında, renk tercihini kişilerin zevkine bırakmışlardır.
Pamuklu kumaştan yapılmış giyecekler yanında, yünden dokunmuş elbise giydikleri de olmuştur. İpek giymemişler, giyilmesini de erkeklere yasaklamışlardır. Ancak, özel durumları olan bazı ashâbın ipek gömlek giymelerine izin vermişlerdir.
Resûlullah (sas), Cuma ve bayramlarda yerli ve yabancı heyetleri kabul ettikleri zamanlarda, resmî kıyafet diyebileceğimiz özel kıyafet de kullanmışlardır. Onun, hayatın her safhasında tek tip kıyafet kullandıklarını söylemek mümkün değildir. Rivâyette: Câbir İbn-i Abdullah (ra) in anlattığına göre: “Resûlullah (sas) Efendimiz, Cuma ve bayramlarda kırmızı cübbesini giyerdi.”[2]
Urve (ra)’in ifadeleri de başka bir hususa ışık tutmaktadır: “Resûlullah (sas) Efendimizin, gelen hey’etleri kabûlde giydikleri elbise ve ridâsı, Hadramut mâmûlü idi. Uzunluğu dört arşın (zirâ’), eni de iki arşın bir karıştı. Bu elbiseyi halifeler de kullandıkları için iyice yıpranmıştı. Onlar, buna bir astar geçirerek tamir etmişler, Kurban ve Ramazan bayramlarında giymişlerdir.[3]
Şahver Çelikoğl u’nun ŞEMÂİL-İ ŞERÎF kitabından alınmıştır